چند باور اشتباه درباره قهوه که باید فراموش کنیم
قهوه یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌های تاریخ بشر است؛ نوشیدنی‌ای که الهام‌بخش شاعران، هم‌نشین محققان نیمه‌شب، و همراه همیشگی کارمندان خسته بوده است. با وجود این محبوبیت جهانی، دنیای قهوه سال‌ها در میان پیچ‌وتاب افسانه‌ها، شایعات و برداشت‌های اشتباه گرفتار مانده است.
باور اشتباه ۱: قهوه باعث کم‌آبی بدن می‌شود
شواهد علمی دقیق خلاف این را ثابت کرده‌اند. درست است که کافئین خاصیت دیورتیک ملایم دارد، اما این اثر در دوزهای معمول مصرف قهوه بسیار اندک است. مطالعه‌ای در مجله PLOS One در سال ۲۰۱۴ نشان داد که افراد دارای مصرف روزانه قهوه از نظر شاخص‌های هیدراتاسیون هیچ تفاوتی با کسانی که فقط آب می‌نوشیدند نداشتند.
باور اشتباه ۲: اسپرسو همیشه کافئین بیشتری از قهوه دمی دارد
این باور از یک اشتباه مفهومی رایج ناشی می‌شود: اشتباه گرفتن "غلظت" با "مقدار کل". یک شات استاندارد اسپرسو معمولاً بین ۶۰ تا ۸۰ میلی‌گرم کافئین دارد، در حالی که یک فنجان قهوه دمی بین ۹۵ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین دارد.
باور اشتباه ۳: قهوه تیره‌برشت (Dark Roast) "قوی‌تر" و پرکافئین‌تر است
طعم تلخ‌تر و دودیِ دارک‌رست باعث شده بسیاری آن را «قوی‌تر» بدانند، اما شدت مزه با غلظت کافئین یکی نیست. از نظر علمی، برشته‌کاری تیره‌تر در واقع میزان کافئین را اندکی کاهش می‌دهد.
باور اشتباه ۴: قهوه رشد قد را متوقف می‌کند
این از قدیمی‌ترین افسانه‌هایی است که هیچ مبنای علمی ندارد. منشأ آن به دهه ۱۹۲۰ برمی‌گردد. مطالعات مدرن نشان داده‌اند هیچ ارتباطی میان مصرف قهوه و توقف رشد وجود ندارد.
باور اشتباه ۵: قهوه برای سلامت مضر است
در متاآنالیز بزرگ بر بیش از ۳ میلیون نفر، مشخص شد که مصرف ۳ تا ۵ فنجان قهوه در روز با کاهش خطر مرگ زودرس، دیابت نوع ۲، سرطان کبد، پارکینسون و زوال عقل همراه است.
باور اشتباه ۶: برای تازه ماندن، باید قهوه را در فریزر نگهداری کرد
این یکی از پرتکرارترین اشتباهات خانگی است. دانه‌های قهوه، مانند اسفنج، بو و رطوبت را به آسانی جذب می‌کنند. رطوبت حاصل از انجماد و ذوب، باعث تخریب روغن‌های معطر سطح دانه و در نتیجه کاهش طعم می‌شود.
باور اشتباه ۷: قهوه بدون کافئین (Decaf) کاملاً فاقد کافئین است
طبق استاندارد سازمان غذا و داروی آمریکا، قهوه دکاف باید حداقل ۹۷٪ کافئین‌زدایی شود، نه ۱۰۰٪. یعنی یک فنجان قهوه بدون کافئین هنوز حدود ۲ تا ۵ میلی‌گرم کافئین دارد.
باور اشتباه ۸: قهوه می‌تواند فرد مست را هوشیار کند
این شاید خطرناک‌ترین باور در فهرست ما باشد. گرچه کافئین احساس بیداری را افزایش می‌دهد، ولی هیچ نقشی در خنثی‌سازی الکل ندارد. کافئین تنها اثر خواب‌آور الکل را پنهان می‌کند، نه اثر آن بر تصمیم‌گیری و هماهنگی عضلانی.
نکات کلیدی
قهوه و آب بدن: قهوه بدن را دهیدراته نمی‌کند. در مصرف متعادل، اثر آبرسانی آن مشابه نوشیدنی‌های معمولی است.
اسپرسو در برابر قهوه دمی: اسپرسو غلیظ‌تر است، اما قهوه دمی از نظر کل کافئین بیشتر است.
رست تیره و روشن: دانه‌های روشن‌برشت کافئین اندکی بیشتر دارند.
رشد و قهوه: هیچ شواهدی مبنی بر توقف رشد وجود ندارد.
قهوه و سلامت: مصرف میانه‌رو قهوه با کاهش خطر بیماری‌هایی چون دیابت نوع ۲ و پارکینسون همراه است.
نگهداری صحیح: فریزر جای مناسبی نیست؛ از ظرف دربسته‌ی مات در محل خنک و خشک استفاده کنید.
قهوه دکاف: کاملاً بدون کافئین نیست ولی مقدار باقی‌مانده ناچیز است.
قهوه و الکل: کافئین فقط احساس خستگی را پنهان می‌کند و تأثیر الکل را از بین نمی‌برد.
